Po blisko rocznej przerwie, w dniu 26 października 2022 r. w budynku Miejskiego Ośrodka Kultury w Pionkach odbył się konwent Wójtów, Burmistrzów i Prezydenta Ziemi Radomskiej, na który przybył również Marszałek Województwa Mazowieckiego. Tematem głównym posiedzenia było oszczędzanie energii, której ceny rujnują finanse samorządów. Rozmawiano również o bieżących sprawach i problemach dot. gmin. Konwent poprowadził burmistrz miasta Pionki Robert Kowalczyk, który jest przewodniczącym prezydium w tej kadencji.
Spotkanie w zabytkowej scenerii dawnego Kasyna Urzędniczego w Pionkach obfitowało w liczne dyskusje o sprawach najważniejszych, czyli zaoszczędzeniu pieniędzy budżetowych i pozyskiwaniu środków zewnętrznych na różnego rodzaju inwestycje.
Konwent rozpoczął gospodarz – Robert Kowalczyk, który przywitał licznie przybyłych wójtów, burmistrzów oraz wiceprezydenta miasta Radomia.
– Przez ten czas nawarstwiło się mnóstwo problemów z którymi na co dzień się spotykamy. Pandemia, uchodźcy, wojna , ceny energii, węgla i gazu oraz inne problemy, które mamy. Na dzisiejsze spotkanie, podobnie jak na poprzednie, zaprosiłem pana wojewodę Konstantego Radziwiłła, zaprosiłem również wicewojewodę Artura Standawicza, razem z dyrektorem departamentu zarządzania kryzysowego i dyrektorem departamentu opieki społecznej. Pan wojewoda dzwonił do mnie, pytał w jakiej sprawie, ale nie potrafił określić czy przyjedzie, czy nie przyjedzie. Podobnie jak rok temu, nie znalazł dla nas czasu, ani pan wojewoda, ani pan wicewojewoda. Zaprosiłem również pana posła Artura Kosztowniaka, bo pan poseł jest bardzo aktywny na naszym terenie. Myślę, że rozmawia z nami na poziomie takiej dobrej współpracy. Ale też nie wiem czy się pojawi, bo nie odezwał się.
Zaproszeni goście mieli porozmawiać z samorządowcami o bieżących problemach związanych z pomocą dla uchodźców w związku z ich przebywaniem na terytorium RP oraz, a właściwie przede wszystkim o pomocy dla mieszkańców gmin, którzy każdego dnia zmagają się z coraz wyższymi kosztami życia. Samorządowcy chcieli wiedzieć czy mieszkańcy, ale także gminy mogą liczyć na wsparcie finansowe w związku z rosnącą inflacją. Pytania do wojewody miały także rozwiać wątpliwości dotyczące planowania budżetów na przyszły rok, których gro pochłaniają wydatki na zakup surowców energetycznych oraz ofert od spółek Skarbu Państwa, które przekraczają możliwości finansowe niemalże każdej gminy ziemi radomskiej. W związku z nieobecnością zaproszonych gości i brakiem możliwości debaty, czas do rozpoczęcia kolejnego panelu dyskusyjnego wykorzystano na zaznajomienie się z możliwościami wykorzystania energii OZE przez samorządy.
W tej części spotkania rozmawiano głównie o samowystarczalności energetycznej, która jest przyszłością polskich gmin i miast, bowiem z roku na rok ceny za energię elektryczną wzrastają, a samorządy nie dostają obiecanych rekompensat za wyższe rachunki, a to wiąże się ze zdecydowanie mniejszymi wolnymi środkami na inne wydatki. Gminy coraz częściej szukają oszczędności i obierają ścieżki ucieczki od państwowego prądu na rzecz instalacji fotowoltaicznych. Podczas dyskusji z przedstawicielem firmy przodującej w branży energii odnawialnej, poruszano kwestie montażu paneli na budynkach użyteczności publicznej oraz pozytywnych aspektach montażu magazynów energii. Gminy, szczególnie w dobie kryzysu energetycznego, szukają rozwiązań, które nie tylko pozwoliłyby im przejść na bardziej ekologiczne pozyskiwanie energii, ale przede wszystkim by ratować budżety przed ogromnymi wydatkami, których samorządy nie są już w stanie udźwignąć bez cięć budżetowych i oszczędzaniu na wydatkach, które miały poprawiać funkcjonowanie wsi i miast. Włodarze gmin dzielili się doświadczeniami, ale także problemami jakie spotykają na drodze budowy alternatywnych źródeł energii.
Mowa też była o planach budowy elektrowni atomowej w Polsce. Swoje wątpliwości w tym temacie podsumowali – nie ma realnej możliwości budowy takiej elektrowni, to tylko element gry politycznej. Bardziej realne jest budowanie instalacji – miks energetyczny – polegającej na budowie wiatraków oraz farmy fotowoltaicznej wraz z biogazowniami. Taki miks zapewniłby otrzymywanie zielonej energii przez cały rok, a tworząc spółdzielnie energetyczne, każda gmina mogłaby, choć w części uniezależnić się od zakupów w spółkach państwowych, a nawet być samowystarczalna w tym zakresie. Na to jednak potrzebne są znaczne środki finansowe, głównie pochodzące z unijnych dotacji i pożyczek.
Druga część spotkania, to panel dyskusyjny z wicemarszałkiem województwa mazowieckiego, Rafałem Rajkowskim, który chętnie odpowiadał na pytania samorządowców i dzielił się informacjami pozyskanymi na posiedzeniu Sejmiku Wojewódzkiego dotyczącymi wszystkich gmin na Mazowszu. Tematyka była bardzo rozpięta, bo każda z gmin na inne problemy i oczekuje indywidualnych rozwiązań.
Rafał Rajkowski poinformował zebranych, że pomimo kryzysowej sytuacji, Samorząd Województwa Mazowieckiego chce utrzymać wszystkie dotychczasowe instrumenty wsparcia dedykowane dla samorządów. Przedstawiono również wnioski jakie złożone zostały do komisji europejskiej w kolejnym rozdaniu funduszy. Wójtowie i burmistrzowie mogli zapoznać się z możliwościami polityki spójności, które mają kompleksowo przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju infrastrukturalnego i na rzecz środowiska, efektywnego wykorzystania kapitału ludzkiego poprzez przedsięwzięcia na rzecz włączenia społecznego, edukacji mieszkańców Mazowsza i rynku pracy oraz poprawy jakości usług świadczonych przez administrację publiczną – regionalną i lokalną.
Panel trzeci przewidywał luźną dyskusję na tematy dotyczące bieżącej sytuacji gmin. Mówiono głównie o kosztach ciepła spowodowanych ogromnym wzrostem cen surowców, cenach za energię elektryczną, gaz itp. czyli o składowych, jakie muszą być uwzględnione w przyszłorocznych budżetach gmin. Omówiono również problemy i zagrożenia, z którymi samorządowcy borykają się na co dzień pracując na rzecz mieszkańców.
